[Khang tangthu] Pyu hun pan Zomi nampi ni pian dong
ZOMI TANCHIN TOMKIM
Prof. C.Thang Za Tuan’ muhdan in Zomite Tibeto-Burman ( Pyu, Kanyan, Thet) te sung pan Thet/ Sat te suan-le-khakte a hi. Zolus Journal No.4, 1999 a amuh dan ki gelh pan a laksawn Zomite tanchin tomkim a nuai ah ettheih hi: (Vaigam lam ate poimoh khenkhat behlap lai kisawm hi ).
Kum Chepteh
1st BC Kumzabi:
St Pyute’n Kawlgam ah Sri Ksetra khuapi sat.
Zomite’n Payagyi khua sat.
108 AD
Pagan (Pugam);
Popa (Pupa) mualkiim a teeng.
(Dahpa, Penglamte hun?)
600 AD
Pyute Kawlmi suak;
Kanyante Rakhinemi suak;
Thet mite Chin( Zomi) suak
750 AD
Zomite Minbu, Thayet, Aunglan (Myede), Natmauk, Taungdwingyi,
Pyi ah teeng.
1044 AD
Anawrahta in Sukte zou in Kumpi lian masa suak.
1084 AD
Kyansittha zi Kumpinu Thambula (Zomi).
1254 AD
Narathihapatizi Kumpinu Saw (Zomi).
1364 AD
Zomite Chindwin:place> gunpang phaizang ah Shante toh tengkhawm.
Sagaing, Monywa, Dipeyin, Yinmarbin, Mintaingpin, Pale, Gangaw,
Pauk, Htilin, Ngape ah teeng. Sibani khua ah Zo-Tualsong 15’ a sang tudong omlai.
1555 AD
Lengtonghoih Ava Mangpa zi.
1370 AD
Khawhkhen, Kawlpi (Rajagya- Yesayo) tung.
1400-1500 AD
Khamtung tung, Chimnuai, Lailun Seipi, Zotlang , Eimau sung a
makaite- Songthu, Songza, Songkip.
Thanghou leh Liandou, Khupching leh Ngambawm, Galngam leh
Hangsaite Chimnuai, Geeltui ah teeng.
1400-1900 AD
Eimau beh Hausa, Khuasat leh Ukpite makai-in ki-uk. Lai kei
neilou , khangthu ki chiamteh lou.
1570 AD
Guite Pu Guimang in Tedim khua a satchil.
1820 AD
Hatlang Pu Mnaggin (Manhkua) Tedim ah teeng.
1840-1868 AD
Sukte Pu Kamhau in Tedim gam uk , Meitei galpi zou.
1895 AD
Zogam Kawlgam a khen (province) khat a mikang kumpi in
ciamteh mawk.
1896 AD
Chin Hills Regulation toh uk khum a om.
1899 AD
Khristian biakna hong tung. Pu Pauchinhau phuah Laipian Biakna leh
Lai neihna.
1900 AD
Laisin kipatna, biakna thak neihna.
1904 AD
Zomite palik tumchilna.Sila kitankhia (1910)
1914-1918 AD
Piancit paina leh Galpi masa.
1920 AD
Paltan tumchilna.
1925 AD
Zolai ki sinta.
1933 AD
Zomite’n politics lungsim hong nei. Chin Unity Organisation Pu
Vumthumaung in phuhkhia.
1933 AD
Chin-Bamar Unity Pillar kiphut (Htilin khua- ah).
Panglong Unity Organisation ah thukimna kibawl.
1948 AD
Kawlgam in suahtakna ngah. Chin Special Division Union of Burma::country-region>
ah state khat toh kikim phial ki-ukna nei.
1948(20 Feb)
Zogam ukpite’n mipi thu zui in lungkim tak in ukpiza ap in Zomi bup
in suahtak tak-takna nam nih ngahkhia liang.
Posted By:
abc def
On 17:08
In